2020 Yılı Özet Yönetim Kurulu Raporu

Türk Eximbank 2020 yılında ihracatçılarımıza finansman desteği sağlamaya devam etmiştir. Banka 2020 yılında 45,6 milyar ABD Doları tutarında finansal destek sağlamıştır. Bu kapsamda, 6,9 milyar ABD Doları orta-uzun vadeli olmak üzere toplam 28,5 milyar ABD Doları tutarında kredi kullandırılmıştır. Öte yandan, aynı dönemde sigorta desteği ise 17,1 milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Böylece Türk Eximbank’ın ülkemiz ihracatını destekleme oranı 2020 yılında %26,9’dur. 

Türk Eximbank'ın 2020 yılsonu itibarıyla ödenmiş sermayesi 750 milyon TL Hazine’den nakdi sermaye aktarımı ve 1,36 milyar TL de kar yedeklerinin mahsup edilmesi yoluyla 7,16 milyar TL’den 9,27 milyar TL seviyesine ulaşmıştır.

Halihazırda 20 şube ve 11 irtibat bürosu ile hizmet vermekte olan Bankanın son 1 yıl içinde kredi müşterisi olan firma sayısı 10.612’ye ulaşmıştır. Öte yandan, sigortalı ihracatçı sayısı ise 4.617 olmuştur. Bu çerçevede, toplam ihracatçı firma sayısı %4 artarak 13.102’ye yükselmiş olup, bu ihracatçıların %71’i KOBİ niteliğindedir.

2020 faaliyetlerine genel bakış…

2020 yılı tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de COVID-19 salgını etkisi altında geçmiştir. Türk Eximbank bu dönemde salgının ekonomik ve finansal etkilerinin azaltılabilmesi amacıyla gerekli önlemleri hızlıca uygulamaya alarak üzerine düşen görevi en etkili biçimde yerine getirmeye çalışmıştır. Önemler kapsamında, kredi programlarında vade uzatım imkânı tanınmış ve 2020 yılında toplam 4,4 milyar ABD Doları tutarında vade uzatımı gerçekleştirilmiştir. Reeskont Kredileri’nde kısa vadeli döviz kredilerine ek olarak hem orta vadeli döviz kredi imkânları hem de kısa vadeli TL krediler kullanıma sunulmuştur. TL Reeskont Kredileri kapsamında 7,9 milyar TL kredi kullandırımı yapılmıştır.  KGF ile yapılan protokoller çerçevesinde Hazine destekli kredi destek paketleri uygulamaya alınmış ve 2,9 milyar TL kredi kullandırımı gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, ihracat taahhüt süreleri ile sigortalı alıcılara tanımlanan limit vadeleri uzatılmıştır.

2020 yılındaki tüm zorluklara rağmen kredi destekleri bir önceki yıla göre %7 artış göstermiştir. Ülke ihracatında yaşanan %6 oranındaki düşüşe bağlı olarak sigorta hacminde %2 seviyesinde azalma yaşanmıştır. Bu dönemdeki Türk Eximbank toplam destekleri bir önceki yıla oranla %4 oranında artarak 45,6 milyar ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.

Özellikle pandeminin etkilerinin yoğun hissedildiği ilk 3 çeyrekte ihracatçıların finansman maliyetini düşürmek amacıyla TCMB fonlama maliyeti de dikkate alınarak tek haneli TL kredi faiz oranları politikası sürdürülmüş, KOBİ’lere ve yüksek teknolojili ürün üreten ihracatçılara kullandırılan Banka özkaynağı ile sınırlı TL kredilerin yanısıra TCMB kaynağından düşük maliyetli TL reeskont kredisi imkanı da getirilmiştir. TL krediler kapsamında bir önceki yıla göre %38 artışla 2,6 milyar ABD doları tutarında kullandırım gerçekleştirilmiştir.

İhracatçılar açısından önemli bir finansman kaynağı konumundaki Merkez Bankası kaynaklı Reeskont Kredilerine yoğun talep 2020 yılında da sürmüştür. Sevk Öncesi ve Sonrası Reeskont Kredileri kapsamında toplam 23,5 milyar ABD doları tutarında Reeskont Kredisi kullandırımı gerçekleştirilmiş olup, Reeskont Kredilerinin Banka’nın toplam kredi hacmi içindeki payı %82,5’tir. 31 Aralık 2020  itibarıyla söz konusu kaynağın bakiyesi 15,8 milyar ABD dolarına ulaşmıştır.

Uluslararası Krediler Programları kapsamında 2020 yılında 35 milyon ABD doları kredi kullandırılmıştır. Ayrıca, 18 ülkede gerçekleştirilecek 4 milyar ABD doları tutarında mal ve hizmet ihracatı potansiyeli bulunan proje/ihracat işlemi için Türk firmalarının lehine 42 adet niyet mektubu düzenlenmiştir. Ticaretin finansmanı işlemlerine yönelik Ticaret Bakanlığı tarafından sağlanan destek kapsamında Ticari Referans Faiz Oranı (CIRR) ile yatırım malı ihracatçılarımızın alıcılarına rekabetçi finansman imkânları sunulmaya devam edilmiştir. 

Yıl boyunca 17,1 milyar ABD dolarlık sevkiyat alacak sigortası kapsamına alınmış olup bunun %90’ını Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası teşkil etmektedir. Toplam 52,4 milyon ABD doları prim tahsilatı gerçekleştirilirken, 32,7 milyon ABD dolarlık tazminat ödemesi yapılmıştır.

Yeni Ürünler…

2020 yılında desteklerin artırılmasının yanı sıra Türk Eximbank tarafından üç adet yeni ürün uygulamaya alınmıştır.

• Yurt dışı müteahhitlik firmaları ile yurt içinde ihracata yönelik sipariş esasına göre yatırım malı üreten firmaların teminat mektubu taleplerini karşılamak amacıyla Yurt Dışı Teminat Mektubu Programı hizmete sunulmuştur.

• Sigortalı Alacağın Teminatına Dayalı Kredi Programı ile Türk Eximbank tarafından sigortalanmış ihracat alacaklarından bir teminat havuzu oluşturarak ihracatçıların sevkiyat vadelerinden bağımsız bir şekilde kredi kullanabilmelerine olanak tanınmıştır. 

• İhracatçıların yatırım harcamalarına yönelik finansman ihtiyaçlarının murabaha yöntemi ile finanse edilebilmesi amacıyla da katılım bankacılığı prensipleriyle çalışan Katılım Finans Yatırım Kredisi uygulamaya alınmıştır

Türk Eximbank ihracatçıların hizmetine sunmak üzere fon teminine devam etmiştir…

Türk Eximbank, yurt dışından Dünya Bankası, İslam Kalkınma Bankası, Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası gibi uluslarüstü kuruluşlardan uygun maliyetli kaynak temin etme yönünde girişimlerini sürdürmüştür. Yıl içerisinde ihracatın ve ihracata yönelik yatırımların finansmanı için sermaye ve kredi piyasalarından 3 milyar ABD doları tutarında döviz cinsinden kaynak temin ederek uluslararası piyasalardan sağlanan kaynak stokunun 9,5 milyar ABD doları seviyesini korumuştur. Öte yandan, Türk Lirası cinsinden sermaye benzeri ve yurt içi tahvil ihraçları ve 15,7 milyar ABD doları seviyesinde TCMB reeskont kaynağı ile birlikte toplam fon stokunu bir önceki yıla göre ABD doları bazında %2 artırarak 25,6 milyar ABD dolarına yükseltmiştir.

Dijital Dönüşüm Hız Kesmiyor…

Türk Eximbank dijital banka olma yolunda, elektronik dönüşüm süreçlerini hızlandırarak iç ve dış süreç dijitalleştirme çalışmalarına öncelik vermiştir. Bu kapsamda, sigorta süreçlerinin daha verimli, etkin ve hızlı olabilmesini teminen sistemsel alt yapı değişikliğine ilişkin yürütülen projenin 1.fazı Ağustos 2020 itibarıyla uygulamaya alınmıştır. Diğer taraftan, 2020 yılında hizmete sunulan Türk Eximbank Kredi Online uygulaması ile de ihracatçıların kredi bilgilerine internet ortamından erişebilmeleri sağlanmıştır.

Uluslararası İş Birliklerinde Büyük Adımlar…

Türk Eximbank, verdiği desteği en üst düzeye taşımak ve ihracatçılarımızın ve müteahhitlerimizin yurt dışında rekabet güçlerini artırmak amacıyla yeni ortaklıklar kurmaya ve mevcut iş birliği bağlarını güçlendirmeye özel önem vermektedir. Bu kapsamda, daha önceki yıllarda imzalananlara ek olarak, 2020 yılında Danimarka’nın resmi ihracat destek kuruluşu EKF ile Türk ve Danimarkalı firmaların üçüncü ülkelerde birlikte gerçekleştirecekleri projelerin finansmanına yönelik olarak imzalanan reasürans anlaşması; Doğu ve Güney Afrika Ticaret ve Kalkınma Bankası (TDB) ile TDB üyesi ülkelerde Türk firmalarınca gerçekleştirilecek veya üye ülke ve Türk firmalarının diğer ülkelerde birlikte üstlenecekleri proje/işlemlere iki kuruluşça ortak finansman sağlanmasının önünü açacak genel iş birliği anlaşması imzalanmıştır.

Sürdürülebilir İhracat Politikaları…

Sürdürülebilir ihracata büyük önem veren Türk Eximbank; kredi ve sigorta işlemlerinin çevresel ve sosyal risklerinin değerlendirilmesi ve Banka’nın stratejisi doğrultusunda etkin şekilde yönetilmesini sağlamak amacıyla “Çevresel ve Sosyal Risk Modeli”ni uygulamaya geçirmiştir. 

Türk Eximbank’ın Bilanço ve Kâr veya Zarar Tablosu kalemlerine ilişkin açıklamalar

Türk Eximbank’ın 31 Aralık 2020 tarihi itibarıyla bilanço büyüklüğü 204,2 milyar TL (27,7 milyar ABD Doları) düzeyindedir.

Türk Eximbank’ın aktifinin %87’si kredilerden, %6’sı likit varlıklardan, diğer %7’si ise itfa edilmiş maliyeti ile ölçülen menkul değerlerden ve diğer aktiflerden oluşmaktadır.

Banka tarafından kullandırılan kredilerin bakiyesi 179 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Krediler bir önceki yıl sonuna göre %25 artış göstermiştir. Toplam kredilerin, %70’ini oluşturan 126,1 milyar TL kısa vadeli kredilere, %30’unu oluşturan 52,9 milyar TL ise orta ve uzun vadeli kredilere aittir. İzlenen etkin risk değerlendirme yöntemleri ile Türk Eximbank, alacaklarının zamanında ve tam olarak tahsili için yoğun bir çaba harcamaktadır. Nitekim, Banka’nın kaynaklarının önemli bir bölümü kredi olarak ihracat sektörünün hizmetine sunulmasına rağmen, tahsili gecikmiş alacakların toplam kredilere oranı %0,3 ile sektör ortalamasının oldukça altındadır.

Türk Eximbank’ın 204,2 milyar TL olan toplam pasiflerinin %6’sı (11,4 milyar TL) özkaynaklardan, %92’si (189,4 milyar TL) yabancı kaynaklardan, %2’si (3,4 milyar TL) ise karşılıklar ve diğer pasiflerden oluşmaktadır.

11,4 milyar TL tutarındaki özkaynakların %81’i (9,3 milyar TL) ödenmiş sermayeye, %6’sı (632,1 milyon TL) kâr yedekleri ve diğere, %13’ü (1,5 milyar TL) net dönem kârına aittir.

Aktifin fonlanmasında kullanılan 189,4 milyar TL tutarındaki gerçek anlamda yabancı kaynakların; 115,5 milyar TL’si TCMB kaynaklı kredilerden, 45,1 milyar TL’si yurt içi ve yurt dışı bankalardan kullanılan kredilerden, 22,9 milyar TL’si ihraç edilen menkul kıymetlerden, 4,5 milyar TL’si sermaye benzeri borçlanmalardan, 1,4 milyar TL’si para piyasalarına borçlardan oluşmaktadır.

Türk Eximbank 12 Ocak 2017 tarihinde gerçekleştirdiği Olağanüstü Genel Kurul toplantısında kayıtlı sermaye sistemine geçmiş ve sermaye tavanını 10 milyar TL’ye yükseltmiştir. Banka’nın halihazırda ödenmiş sermayesi 9,3 milyar TL’dir.

Ayrıca, “Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”in İstisnalar başlıklı 21’inci maddesi uyarınca Banka’nın Kuruluş Kanunu kapsamında yapacağı işlemler için özel ve genel karşılık oranları yüzde sıfır olarak dikkate alınmasına rağmen, Türk Eximbank Türkiye Finansal Raporlama Standardı 9 çerçevesinde karşılık ayırmaktadır.

Türk Eximbank’ın kısa vadeli kredileri de içeren likit varlıklarının, kısa vadeli yükümlülüklerini karşılama oranı 31.12.2020 tarihi itibarıyla %107 düzeyindedir.

Türk Eximbank’ın bilançosunun kredi ağırlıklı olması, etkisini gelirler üzerinde de göstermektedir. Banka’nın toplam faiz gelirleri 5.011 milyon TL olup, bunun %84’ünü oluşturan 4.229 milyon TL kredilerden alınan faizlerdir. Diğer taraftan, Banka’nın yurt içi, yurt dışı para ve sermaye piyasalarından borçlanma yoluyla ve tahvil ihracı şeklinde kaynak sağlaması nedeniyle, faiz giderleri 3.789 milyon TL olup bunun %55’ini oluşturan 2.085 milyon TL yurt içi ve yurt dışından kullanılan kredilere verilen faizler, %44’ünü oluşturan 1.682 milyon TL ihraç edilen menkul kıymetlere verilen faizler, %1’ini oluşturan diğer faiz gideri 22 milyon TL olup, net faiz geliri 1.223 milyon TL’dir.

Banka’nın net kârı, 31.12.2020 tarihi itibarıyla 1.511 milyon TL’dır. Bu dönemde Banka’nın aktif kârlılığı % 0,78; özkaynak kârlılığı %16,4 ve sermaye yeterliliği rasyosu %20,02 olarak gerçekleşmiştir.

Banka faaliyetlerini, tabi olduğu mevzuata ve esas sözleşmesi hükümlerine uygun olarak yürütmekte olup, 31 Aralık 2020 tarihi itibariyle sona eren hesap dönemine ilişkin özet raporumuzu saygılarımızla takdirlerinize arz ederiz.

		Rıza Tuna TURAGAY                   Başkan V.
Nail OLPAK Üye		Ali GÜNEY Üye		Osman ÇELİK Üye
	İsmail GÜLLE Üye		Fahriye Alev ARKAN Üye