2021 Yılı Özet Yönetim Kurulu Raporu

Türk Eximbank 2021 yılında ihracatçılarımıza finansman desteği sağlamaya devam etmiştir. Banka 2021 yılında 46,1 milyar ABD doları tutarında finansal destek sağlamıştır. Bu kapsamda, 4,6 milyar ABD doları orta-uzun vadeli olmak üzere toplam 22,5 milyar ABD doları tutarında kredi desteği verilmiştir. Öte yandan, aynı dönemde sigorta/reasürans desteği ise 23,6 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

Türk Eximbank'ın 2021 yılsonu itibarıyla ödenmiş sermayesi, 100 milyon TL Hazine’den nakdi sermaye aktarımı ve 1,43 milyar TL de kâr yedeklerinin mahsup edilmesi yoluyla 9,27 milyar TL’den 10,8 milyar TL seviyesine ulaşmıştır.

Hâlihazırda 22 şube ve 10 irtibat ofisi ile hizmet vermekte olan Bankanın aktif kredili müşterisi olan firma sayısı 10.935’e ulaşmıştır. Öte yandan, aktif sigortalı müşteri sayısı ise 5.484 olmuştur. Bu çerçevede, toplam ihracatçı firma sayısı %8 artarak 14.092’ye yükselmiş olup, bu ihracatçıların %77’si KOBİ niteliğindedir.

2021 Yılı Faaliyetlerine Genel Bakış…

2021 yılı pandemi etkisinde geçen ve etkilerin minimize edilmeye çalışıldığı bir yıl olmuştur. Türk Eximbank ihracatçılarımıza verdiği destekleri artırarak sürdürmeye devam etmiştir. Ülkemiz ihracatının da rekor kırdığı 2021 yılında özellikle sigortalı sevkiyat hacminde bir önceki yıla göre kayda değer bir artış yaşanmıştır. TCMB kaynaklı kredilerde yaşanan dalgalanmalar hem Türk Eximbank kaynaklı krediler hem de uluslararası fon kuruluşlarından sağlanan krediler ile telafi edilmeye çalışılmıştır.

İhracatçılar açısından önemli bir finansman kaynağı konumundaki Merkez Bankası kaynaklı Reeskont Kredilerine yoğun talep 2021 yılında da sürmüştür. Sevk Öncesi ve Sonrası Reeskont Kredileri kapsamında toplam 16,2 milyar ABD doları tutarında Reeskont Kredisi kullandırımı gerçekleştirilmiş olup, Reeskont Kredilerinin Banka’nın toplam kredi hacmi içindeki payı %73’tür. 31 Aralık 2021 itibarıyla söz konusu kaynağın bakiyesi 12,7 milyar ABD dolarına ulaşmıştır.

Uluslararası Krediler Programları kapsamında 2021 yılında 36,4 milyon ABD doları kredi kullandırılmıştır. Ayrıca, 18 ülkede gerçekleştirilecek 7,9 milyar ABD doları tutarında mal ve hizmet ihracatı potansiyeli bulunan proje/ihracat işlemi için firmalarımız lehine 34 adet niyet mektubu düzenlenmiştir. Ticaretin finansmanı işlemlerine yönelik Ticaret Bakanlığının Ticari Referans Faiz Oranı (CIRR) desteği kapsamında, ülkemizden katma değeri yüksek sermaye malı niteliğindeki ürünlerin ihracatını teşvik etmek adına CIRR üzerinden ihracatçılarımızın alıcılarına rekabetçi finansman imkânları sunulmaya devam edilmiştir. CIRR Faiz Desteği kapsamında 2021 yılında 8,4 milyon ABD doları kredi kullandırılmıştır.

Yıl boyunca 23,5 milyar ABD doları tutarında sevkiyat alacak sigortası kapsamına alınmış olup bunun %90’ını Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası teşkil etmektedir. Reasürans desteği de dâhil olmak üzere toplam 23,6 milyar ABD doları tutarındaki işlem hacmine ilişkin 73,6 milyon ABD doları prim tahsilatı gerçekleştirilirken, 30 milyon ABD doları tutarında tazminat ödemesi yapılmıştır.

İhracatçılarımızın İhtiyaçları Doğrultusunda Mevcut Ürünlerde Yapılan Geliştirmeler…

2021 yılında desteklerin artırılmasının yanı sıra mevcut ürünlerimiz ile ihracatçılarımızın taleplerine daha iyi çözümler sunabilmek amacıyla geliştirme ve güncellemeler yapılmıştır.

• Döviz kazandırıcı hizmet sektöründeki firmalara yönelik olarak hizmet satışlarının sigortalandığı Hizmet İlaveli KVIKS poliçesi uygulamaya alınmıştır.
• Sevk Öncesi İhracat Kredileri programlarında vade seçenekleri ve işlem bazında başvuru tutarları güncellenmiştir.
• Finansal Kiralama İşlemlerine Yönelik Kredi programlarında vade seçenekleri güncellenmiş, TL kredi imkânı sağlanmış ve Katılım Bankalarının programdan faydalanmalarını imkân tanınmıştır.

İhracatçılarımıza Uygun Maliyetli ve Çeşitli Vadelerde Finansman Olanakları İçin Fon Temini…

Türk Eximbank, 2021 yılında uluslararası piyasalardan 3,3 milyar ABD doları ve ayrıca hazine işlemleri (repo, TRS, para swapı, borçlanma) ile sağlanan fonlar kapsamında da 2,3 milyar ABD doları tutarında kaynak temin ederek, TCMB kaynağı hariç toplam 9,9 milyar ABD doları seviyesinde oluşan borç stoku ile ihracatçılara uygun maliyetli ve çeşitli vadelerde finansman olanakları sunmaya devam etmiştir. Banka, 12,7 milyar ABD doları seviyesindeki TCMB reeskont kaynağı ile birlikte toplam fon stokunu TL krediler de dâhil olmak üzere 22,6 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleştirmiştir.

Dijitalleşme İle Hızlanan ve Kolaylaşan Süreçler…

Türk Eximbank dijital odaklı bir yaklaşımla, süreçlerini yalınlaştırıp hızlandırırken ihracatçıların Türk Eximbank ürün ve hizmetlerine daha kolay ulaşmasının sağlamıştır. Hizmet kalitesini artırıcı adımlar atılarak başvurularda istenen evrak sayılarının ve sürelerin azaltılması sağlanmıştır.

Bu kapsamda 2021 yılında, kredi ve sigorta internet bankacılığı platformları bileştirilmiş ve mobil uygulamamız devreye alınmıştır. Bu uygulamalar kapsamında ihracatçılarımıza kredi ve sigorta ürünlerinde bilgi, belge görüntüleme işlemlerine ek olarak başvuru imkânı da tanınmıştır.

Uluslararası İş Birliklerinde Önemli Hamleler, Güçlü Bağlar…

Türk Eximbank, verdiği desteği en üst düzeye taşımak ve ihracatçılarımızın ve müteahhitlerimizin yurt dışında rekabet güçlerini artırmak amacıyla yeni ortaklıklar kurmaya ve mevcut iş birliği bağlarını güçlendirmeye özel önem vermektedir.

Bu kapsamda, önceki yıllarda ABD, Birleşik Krallık, Fransa ve Danimarka’nın resmi ihracat destek kuruluşlarıyla imzalananlara ek olarak 2021 yılında, Avusturya’nın OeKB, Macaristan’ın MEHIB ve İsveç’in EKN kuruluşlarıyla firmalarımızın bu ülkelerin firmalarıyla üçüncü ülkelerde birlikte gerçekleştirecekleri projelerin finansmanına yönelik olarak reasürans anlaşmaları imzalanmıştır.

Yabancı muhataplarımız ile mevcut ilişkilerimizi daha ileri seviyeye taşıyacak, kapsamlı ve nitelikli iş birliklerinin önünü açacak mutabakat zabıtları imzalanmasına yönelik çalışmalara devam edilmiştir. 2021 yılında, Özbekistan’ın resmi ihracat destek kuruluşu Uzbekinvest, Ukrayna'nın resmi ihracat destek kuruluşu PJSC ECA ve Afrika’da altyapı yatırımlarını destekleyen çok taraflı bir kuruluş olan Africa Finance Corporation ile genel işbirliğine yönelik mutabakat zabıtları imzalanmıştır. Japonya'nın resmi ihracat destek kuruluşu JBIC ile 2018'de imzalanan ve süresi dolan mutabakat zaptının süresi uzatılmış, Afrika kıtasında politik risklere karşı sigorta sağlayan çok uluslu bir kuruluş olan African Trade Insurance Agency ile süresi dolan mutabakat zaptı ise kapsamı genişletilerek yenilenmiştir.

Sürdürülebilirlik Faaliyetlerimize Hız Kazandırdık…

Sürdürülebilirlik Faaliyetleri kapsamında; 2020 yılına ilişkin operasyonel etkilerimizin ISO 14064:2006 versiyon Sera Gazı Muhasebeleştirilmesi denetimi başarıyla bitirilmiştir.

Sürdürülebilirlik Raporu, sürdürülebilirlik bağlantılı sendikasyon kredisi, alternatif sürdürülebilir finansman kaynakları ile fon temini işlemlerine kadar birçok alanda Bankamızın ilgili alandaki kapasitesini teyit eden önemli bir gösterge olacak olan ISO 14064 belgesi Uluslararası Belgelendirme kuruluşlarından biri olan Bureau Veritas denetim firmasından alınmıştır.

Bu belge sayesinde Türk Eximbank;

• İklim değişikliğiyle ilgili gelişmelere uyumlu olmayı iç ve dış paydaşlarımıza taahhüt etmiş,
• Emisyonlarımızın mülkiyetini ispat ve kabul etmiş,
• Çevresel ve sosyal açıdan kurumsal kapasitenin artırılmasını sağlamıştır.

Türk Eximbank’ın Bilanço ve Kâr veya Zarar Tablosu kalemlerine ilişkin açıklamalar

Türk Eximbank’ın 31 Aralık 2021 tarihi itibarıyla bilanço büyüklüğü 322,4 milyar TL (24,4 milyar ABD doları) düzeyindedir.

Türk Eximbank’ın aktifinin %89’u kredilerden, %7’si likit varlıklardan, diğer %4’ü ise itfa edilmiş maliyeti ile ölçülen menkul değerlerden ve diğer aktiflerden oluşmaktadır.

Banka tarafından kullandırılan kredilerin bakiyesi 288,1 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Krediler bir önceki yıl sonuna göre %61 artış göstermiştir. Toplam kredilerin, %62’sini oluşturan kısa vadeli krediler 179,5 milyar TL, %38’ini oluşturan orta ve uzun vadeli Krediler ise 108,6 milyar TL’dir. İzlenen etkin risk değerlendirme yöntemleri ile Türk Eximbank, alacaklarının zamanında ve tam olarak tahsili için yoğun bir çaba harcamaktadır. Nitekim, Banka’nın kaynaklarının önemli bir bölümü kredi olarak ihracat sektörünün hizmetine sunulmasına rağmen, tahsili gecikmiş alacakların toplam kredilere oranı %0,2 ile sektör ortalamasının oldukça altındadır.

Türk Eximbank’ın 322,4 milyar TL olan toplam pasiflerinin %4,5’i (14,6 milyar TL) özkaynaklardan, %93’ü (300 milyar TL) yabancı kaynaklardan, %2,5’i (7,8 milyar TL) ise karşılıklar ve diğer pasiflerden oluşmaktadır.

14,6 milyar TL tutarındaki özkaynakların %74’ü (10,8 milyar TL) ödenmiş sermayeye, %4’ü (573,7 milyon TL) kâr yedekleri ve diğere, %22’si (3,1 milyar TL) net dönem kârına aittir.

Aktifin fonlanmasında kullanılan 299,6 milyar TL tutarındaki gerçek anlamda yabancı kaynakların; 167,5 milyar TL’si TCMB kaynaklı kredilerden, 82,8 milyar TL’si yurt içi ve yurt dışı bankalardan kullanılan kredilerden, 37,3 milyar TL’si ihraç edilen menkul kıymetlerden, 5,5 milyar TL’si sermaye benzeri borçlanmalardan, 6,5 milyar TL’si para piyasalarına borçlardan oluşmaktadır.

Türk Eximbank 26 Mart 2017 tarihinde gerçekleştirdiği Olağanüstü Genel Kurul toplantısında kayıtlı sermaye sistemine ve sermaye tavanı uygulamasına geçilmiştir. 26 Mart 2021 tarihinde gerçekleştirilen Olağan Genel Kurul toplantısında sermaye tavanı 17,5 milyar TL’ye yükseltmiştir. Banka’nın hâlihazırda ödenmiş sermayesi 10,8 milyar TL’dir.

Ayrıca, “Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”in İstisnalar başlıklı 21’inci maddesi uyarınca Banka’nın Kuruluş Kanunu kapsamında yapacağı işlemler için özel ve genel karşılık oranları yüzde sıfır olarak dikkate alınmasına rağmen, Türk Eximbank Türkiye Finansal Raporlama Standardı 9 çerçevesinde karşılık ayırmaktadır.

Türk Eximbank’ın kısa vadeli kredileri de içeren likit varlıklarının, kısa vadeli yükümlülüklerini karşılama oranı 2021 yılı sonu itibarıyla %99,2 düzeyindedir.

Türk Eximbank’ın bilançosunun kredi ağırlıklı olması, etkisini gelirler üzerinde de göstermektedir. Banka’nın toplam faiz gelirleri 7,2 milyar TL olup, bunun %83,5’i kredilerden alınan faizlerdir. Diğer taraftan, Banka’nın yurt içi, yurt dışı para ve sermaye piyasalarından borçlanma yoluyla ve tahvil ihracı şeklinde kaynak sağlaması nedeniyle, faiz giderleri 4,4 milyar TL olup bunun %50,4’ünü oluşturan 2,2 milyar TL yurt içi ve yurt dışından kullanılan kredilere verilen faizler, %47,3’ünü oluşturan 2,1 milyar TL ihraç edilen menkul kıymetlere verilen faizler, %2,3’ünü oluşturan diğer faiz gideri 99 milyon TL olup, net faiz geliri 2,8 milyar TL’dir.

Banka’nın net kârı, 31.12.2021 tarihi itibarıyla 3,1 milyar TL’dir. Bu dönemde Banka’nın aktif kârlılığı %1,18 özkaynak kârlılığı %29,11 ve sermaye yeterliliği rasyosu %18,02 olarak gerçekleşmiştir.

Banka, faaliyetlerini tabi olduğu mevzuata ve esas sözleşmesi hükümlerine uygun olarak yürütmekte olup, 31 Aralık 2021 tarihi itibarıyla sona eren hesap dönemine ilişkin özet raporumuzu saygılarımızla takdirlerinize arz ederiz.

	Murat ZAMAN Başkan
Rıza Tuna TURAGAY Başkan V.	Ali GÜNEY Üye	Nail OLPAK Üye
İsmail GÜLLE Üye	Fahriye Alev ARKAN Üye	Duygu GÜVEN Üye