Opsiyon

İhracatçının opsiyon satın alabilmesi için;

İhracatçı ile Banka arasında “Türev İşlemler Çerçeve Sözleşmesi” ve bu sözleşmenin Ek’leri olan “Genel Risk Bildirim Formu” ile “Tezgahüstü Türev İşlemler Risk Bildirim Formu“ ve “Uygunluk Testi”nin imzalanması ve Müşterinin Bankada kayıtlı müşteri olması yeterlidir.

İhracatçının Bankamıza opsiyon satabilmesi için;

Yukarıdaki şartlara ilaveten, “Genel Kredi Sözleşmesi”ni imzalaması ve gerekli teminatların tesis edilmesi gerekmektedir.

İlgili belgeleri tarafımıza ulaştıran tüm ihracatçılarımız kredi kullanım, ihracat taahhüdü gibi özel şartlar aranmadan işlem yapabilmektedir.

Bankamızda halihazırda “Firma Bilgileri” kayıtlı olan ihracatçılarımızın;

2 nüsha halinde imzalanmış, “Türev Ürünler Çerçeve Sözleşmesi” ve bu sözleşmenin Ek’leri olan “Genel Risk Bildirim Formu” ile “Tezgahüstü Türev İşlemler Risk Bildirim Formu“ ve “Uygunluk Testi”nin orijinal nüshaları ile sözleşmede imzası bulunan şirketi temsil ve ilzama yetkili kişilere ait noter tasdikli imza sirkülerini elden ve/veya posta-kurye ile Hazine Orta Ofis Müdürlüğü’ne teslim etmesi gerekmektedir.

Opsiyon satmak isteyen İhracatçılarımızın ise ilaveten “Genel Kredi Sözleşmesi”ni imzalaması ve türev işlem limiti tahsis edilmiş olması gerekmektedir.

Opsiyon satım işlemlerinde İhracatçının yükümlülüğünü yerine getirmeme riski garanti altına alınmadığından opsiyon satım sözleşmelerinde kredi riski bulunmaktadır. Banka bu risk karşılığında İhracatçıdan başlangıç teminatı ve gerekli durumlarda sürdürme teminatı talep eder.

Temin edilecek teminat tutarlarının TL karşılığının belirlenmesinde hedef fiyat esas alınacaktır. İlgili işlemler için, türev işlem limiti dahilinde, her bir işlem özelinde ayrı teminat tesis edilecektir. Her bir işlemin vadesi temin edilen teminatın vadesinden 10 gün öncesi ile sınırlıdır. Başlangıç ve sürdürme teminatı seviyesi işlem bazında Genel Müdürlük tarafından belirlenir.

• Banka teminat mektupları,
• Nakit blokaj,
• Moody’s tarafından, Ülke Risk Derecelemesi Aa1 ve üstü olarak derecelendirilen ülkelerin ihraç ettiği menkul kıymetler,
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yurt içinde ve yurt dışında ihraç edilen menkul kıymetler,
• Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. tarafından ihraç edilen menkul kıymetler,
• T.C. Ziraat Bankası A.Ş, Akbank T.A.Ş, T. Garanti Bankası A.Ş, T. İş Bankası A.Ş, T. Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.’nin ihraç ettikleri menkul kıymetler,
ve Bankanın uygun göreceği diğer teminatlar kullanılabilmektedir.

Opsiyon satım işlemi yapabilmek için İhracatçı tarafından Bankaya teminat olarak verilmesi gereken tutar başlangıç teminatıdır. Sürdürme teminatı ise, opsiyon işleminin süresi boyunca, piyasadaki kur dalgalanmalarından olumsuz etkilenmesi sonucunda başlangıç teminatının düşebileceği alt seviyedir. Sürdürme teminatı oranı başlangıç teminatı oranının yüzde 50’sidir.

Opsiyon işleminin vadelesine göre belirlenecek olan oranlar tabloda belirtilmiştir.

Başlangıç teminatının günlük yapılan değerleme sonucunda yüzde 50 seviyesinin altına düşmesi durumunda teminat tamamlama çağrısı yapılarak, teminatın tekrar başlangıç teminatı seviyesine çıkartılması talep edilecektir.

• Opsiyon alımı işlemleri vade sonunda nakdi uzlaşmalı ya da kaydi teslimatlı olarak yapılabilir. Uzlaşma yöntemi işlem günü belirlenir. Nakdi uzlaşmalı opsiyon işlemlerinde nakdi uzlaşmanın hangi para birimi üzerinden yapılacağı Banka tarafından belirlenir.
• İhracatçımız hesaplama araçlarında yer alan opsiyon primi hesaplama ekranındaki ilgili kısımları doldurarak elde edeceği ve firmayı temsile yetkili kişi(ler)ce imzalanan ‘İşlem Yapma Formu’nu Bankamıza iletir.
• Opsiyon satın almak isteyen İhracatçı gerekli prim tutarını ve prim tutarına ait BSMV tutarını Bankanın TC ZİRAAT BANKASI IBAN No: TR 4800 0100 1133 9990 0302 5014 hesabına yatırır. (IBAN KULLANILMASI ZORUNLUDUR.)
• Prim tutarının ve prime ait BSMV tutarının ihracatçı tarafından yatırılmadığı durumda ilgili satın alma teklifi geçersiz olur.
• İşlem Yapma Formu ile prim tutarının ve prime ait BSMV tutarının yatırıldığına dair dekontun Bankaya ulaşmasından itibaren ihracatçımızın işlem yapmaktan vazgeçme hakkı ya da işlem yapmak istediği tutarı değiştirme hakkı yoktur. Banka’nın işlem tutarını azaltma hakkı saklıdır.
• Banka, işlem sonucunu ihracatçıya işlem günü göndereceği “Opsiyon Alımı İşlem Dekontu” ile teyit eder.
• İhracatçımız, firmayı temsile yetkili kişi(ler)ce imzalanan “Opsiyon Alımı İşlem Dekontu”na “Tebellüğ ve Kabul Edilmiştir.” ibaresi yazarak dekontu işlem günü Bankaya iletir.

Opsiyon Satımı işlem tarihinde neler yapılmalı?

• Türev işlem limiti tahsis edilen ve teminat alınan İhracatçı ilgili şartları belirten ve firmayı temsile yetkili kişi(ler)ce imzalanan “İşlem Yapma Formu”nu Bankaya iletir.
• İşlemin yapılmasıyla birlikte, gerekli başlangıç teminat tutarı bloke edilerek İhracatçı tarafından temin edilen teminat tutarından ve türev işlem limitinden düşürülür.
• Banka İhracatçının belirtmiş olduğu hesaba prim tutarını yatırır.
• Teminat tutarlarına bloke koyulmasından itibaren İhracatçının işlem yapmaktan vazgeçme hakkı ya da işlem yapmak istediği tutarı değiştirme hakkı yoktur. Bankanın işlem tutarını azaltma hakkı saklıdır.
• Banka, işlem sonucunu İhracatçıya işlem günü göndereceği Opsiyon Satışı İşlem Dekontu ile teyit eder.
• İhracatçı, firmayı temsile yetkili kişi(ler)ce imzalanan Opsiyon Satışı İşlem Dekontuna “Tebellüğ ve Kabul edilmiştir” ibaresi yazarak Dekontu işlem günü Bankaya iletir.
• Bankanın, opsiyon satışı işlem dekontunun aslını İhracatçının adresine işlem tarihinden itibaren en geç 5 (beş) iş günü içinde yollamasını müteakiben İhracatçı, opsiyon satışı işlem dekontunun ıslak imzalı aslını Bankaya 5 (beş) iş günü içinde posta veya kurye ile teslim eder.

• Bankanın, opsiyon işlem dekontunun aslını müşterinin adresine işlem tarihinden itibaren en geç 5 (beş) iş günü içinde yollamasını müteakiben İhracatçımız, opsiyon işlem dekontunun ıslak imzalı aslını Bankaya en geç 5 (beş) iş günü içinde posta veya kurye ile teslim eder.
• Opsiyon işlemleri Avrupa tipi opsiyonlar olup sadece vade sonunda kullanılabilen opsiyonlar olduğundan opsiyon alımı işlemlerinde işlem süresince herhangi bir işlem yapılmamaktadır.
İhracatçıların Opsiyon Satımı işlemlerinde ise;
• İhracatçının herhangi bir sebeple işlem vadesinden önce opsiyon satışı işleminden vazgeçmesi durumunda o günkü piyasa koşullarına göre işlem tek taraflı olarak Banka tarafından değerlendirilir ve Banka tarafından piyasa koşulları baz alınarak belirlenen ceza tutarı İhracatçının ilgili teminatından tahsil edilir.
• Günlük olarak yapılan değerleme sonucunda eğer İhracatçı açısından kar oluşursa, teminat tutarında bir değişiklik olmaz.
• Günlük olarak yapılan değerleme sonucunda eğer İhracatçı açısından zarar oluşursa ve oluşan zarar tutarı başlangıç teminatının Genel Müdürlük tarafından belirlenen sürdürme teminatı seviyesinin altına düşmezse teminat tamamlama çağrısı yapılmaz.
• Günlük olarak yapılan değerleme sonucunda eğer İhracatçı açısından zarar oluşursa ve oluşan zarar tutarı başlangıç teminatını Genel Müdürlük tarafından belirlenen sürdürme teminatı seviyesinin altına düşürürse teminat seviyesi başlangıç teminatı tutarına tamamlanır.
• İhracatçı teminat tamamlama çağrısına 2 (iki) iş günü içinde uymazsa temerrüt esasları yürürlüğe girer ve İhracatçının teminatları tazmin yoluna gidilir.
• Banka, işlemin vadesi boyunca işlem detaylarına, teminat ve kar/zarar durumuna ilişkin İhracatçıya bildirimde bulunur ve aylık olarak düzenlenen hesap ekstresini gönderir.

• Opsiyon işleminin vade tarihinde, uzlaşma yöntemi nakdi uzlaşmalı olarak belirlenmiş ise opsiyon işlemi sonucunda nakdi uzlaşma kuru dikkate alınarak yükümlü olan taraf, alacaklı tarafa yükümlülüğünü Banka tarafından belirlenen saate kadar yerine getirir. Nakdi uzlaşmalı opsiyon işleminin vadesinde, ödenecek nakdi uzlaşma tutarı; Opsiyon İşlem Dekontunda belirtilen Hedef Fiyat ile Banka tarafından Vade Günü ilan edilen Nakdi Uzlaşma Kuru arasındaki farkın, İşlem Tutarı ile çarpılması ile bulunur.
• Opsiyon işleminin vadesinde nakdi uzlaşmada (netleşme) kullanılacak döviz kurları, işlemin vadesinde Londra saati ile 12:00’da Banka tarafından belirlenir. Banka belirlenen kurları internet sitesinde ilan eder veya doğrudan İhracatçıya bildirir.

İhracatçının opsiyon alımı işlemlerinde;

• Opsiyon işleminin vade tarihinde, opsiyon alım işleminden doğan döviz alma/satma hakkını kullanıp kullanmayacağını Bankaya bildirir. Belirtilen saate kadar hiçbir bildirimde bulunulmaması durumunda İhracatçının opsiyon işleminden doğan hakkını kullanmayacağı kabul edilir. Opsiyon işlemi kendiliğinden hükümsüz olur. Müşterinin opsiyon işlem tarihinde ödediği opsiyon primi Bankada kalır ve hiçbir koşulda müşteriye geri ödenmez.
• Müşterinin opsiyon işleminden doğan hakkını kullanacağını Bankaya yazılı olarak bildirmesi durumunda, Banka “Türev İşlemler Çerçeve Sözleşmesi” ve “Opsiyon İşlem Dekontu” uyarınca hesaplayacağı nakdi uzlaşma tutarını TL cinsinden vade tarihinde EFT sistemi kapanana kadar müşteri tarafından belirtilen hesaba öder veya fiziki teslimat durumunda İhracatçının yükümlülüğünü vade gününde yerine getirmesini müteakip, Banka ilgili para birimlerinin işlem saatleri içerisinde olma durumuna göre en yakın işlem gününde yükümlüğünü yerine getirdiğinde opsiyon işlemi sona erer. TL işlemlerinde yükümlülükler aynı gün, USD, EUR ve GBP işlemlerinde ertesi iş günü, JPY işlemlerinde ise 2 iş günü sonra yerine getirilir.

İhracatçının opsiyon satımı işlemlerinde;

• Bankanın opsiyon işleminden doğan hakkını kullanacağını İhracatçıya yazılı olarak bildirmesi durumunda, İhracatçı nakdi uzlaşma tutarını TL cinsinden vade tarihinde EFT sistemi kapanana kadar Banka tarafından belirtilen hesaba öder veya fiziki teslimat durumunda İhracatçının yükümlülüğünü vade gününde yerine getirmesini müteakip, Banka ilgili para birimlerinin işlem saatleri içerisinde olma durumuna göre en yakın işlem gününde yükümlüğünü yerine getirdiğinde opsiyon işlemi sona erer.
• Belirtilen saate kadar Bankanın hiçbir bildirimde bulunmaması durumunda Bankanın opsiyon işleminden doğan hakkını kullanmayacağı kabul edilir. Opsiyon işlemi kendiliğinden hükümsüz olur.