OECD Rüşvetle Mücadele Sözleşmesi: İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı (OECD) tarafından hazırlanan Uluslararası Ticari İşlemlerde Yabancı Kamu Görevlilerine Verilen Rüşvetin Önlenmesi Sözleşmesi ( Rüşvetle Mücadele Sözleşmesi), 1997 tarihinde müzakere edilerek imzalanmış ve 15 Şubat 1999 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Sözleşme’nin amacı, Sözleşme’ ye taraf ülkelerin tabiiyetini taşıyan gerçek veya tüzel kişilerin, yabancı kamu görevlilerine rüşvet vermesinin engellenmesidir. Bu vasıtayla, Sözleşme’ ye taraf ülkelerin uluslararası ticaret yaparken, yolsuzluk ve rüşvetten kaçınmaları amaçlanmaktadır. Bir örnek vermek gerekirse, (X) ülkesinin tabiiyetini taşıyan bir şirket yetkilisinin, ticaret yaptığı (Y) ülkesinin bir kamu görevlisine - örneğin milletvekiline veya yargıcına- kendisine çıkar sağlamak amacıyla rüşvet vermesi, yabancı kamu görevlilerine rüşvet verilmesi suçunu oluşturmaktadır. Ülkemiz, Rüşvetle Mücadele Sözleşmesi’ni, 17 Aralık 1997’de imzalamış ve 1 Ocak 2000 tarihinde de onay süreci tamamlanmıştır. Adı geçen sözleşme ile ilgili olarak, iç hukukumuzda düzenlemeye gidilmiş, 02.01.2003 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen “Uluslararası Ticari İşlemlerde Yabancı Kamu Görevlilerine Rüşvet Verilmesinin Önlenmesi İçin Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 11 Ocak 2003 tarihli ve 24990 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu gelişme ile birlikte, yabancı kamu görevlilerine rüşvet suçu iç hukukumuza dâhil edilmiştir.
OECD İhracat Kredileri ve Rüşvet Konsey Tavsiye Kararı ve Bankamız Uygulama Esasları: OECD bünyesinde faaliyet gösteren ve katılımcı devletlerin resmi ihracat kredi kurumlarının oluşturduğu İhracat Kredi Grubu tarafından Rüşvetle Mücadele Sözleşmesi ile paralel şekilde devlet destekli ihracat kredi/sigorta işlemlerinde rüşvetle mücadele amacıyla İhracat Kredileri ve Rüşvet Konsey Tavsiye Kararı uygulamaya konulmuştur. Tavsiye Kararının güncel hali linkte yer almaktadır: revised Recommendation of the Council on Bribery and Officially Supported Export Credits (OECD/LEGAL/0447) .
Söz konusu Tavsiye Kararı çerçevesinde Bankamız bünyesinde rüşvetle mücadeleye yönelik iç düzenleme olan Türk Eximbank Uluslararası Ticari İşlemlerde Rüşvet Verilmesinin Önlenmesine İlişkin Uygulama Esasları oluşturulmuştur. Türk Eximbank bünyesinde, kredi, sigorta ve garanti programlarından yararlanacak tüm firmalardan, başvuruya konu işlemin, herhangi bir aşamasında rüşvet verilmediğini ve verilmeyeceğini bildiren bir “taahhütname” alınmasına 2004 yılında başlanmıştır. 2019 yılında yapılan değişiklikler sonucu, Türk Eximbank, ihracatçılardan ve kredi/sigorta/garanti işlemi için sözleşme yaptığı diğer taraflardan, tüm programlarında, rüşvetle mücadele amacıyla taahhüt almaya başlamıştır.
Bankamızca Alınan Taahhütler: İhracatçılar ve Bankamızla sözleşme ilişkisi kuran taraflar, kendilerinin ve onlar adına hareket eden kişilerin, başvuruya konu uluslararası ticari işlemle ilgili olarak, ülkemizde ve iş yaptıkları ülkede rüşvet suçuna karışmadığını/karışmayacaklarını; ulusal veya uluslararası yetkili kuruluşların kamuya açık güncel yaptırım listelerinde bulunmadıklarını; haklarında rüşvetle suçuyla ilgili devam eden yargılama, soruşturma, mahkûmiyet kararı, hakem kararı ya da idari bir ceza bulunmadığını; aracı kurumlara veya firma adına hareket eden kişilere ödenen ücret ve komisyonların yasal olduğunu taahhüt eder.
Yaptırımlar: Bankamızca talep edilen taahhütlerde bulunmaktan kaçınan, gerçeğe aykırı beyanda bulunan veya taahhüt ettiği hususları ihlal ettiği tespit edilen firmaların başvuruları reddedilir ve/veya ödemeleri durdurulur ve yapılmış olan ödemeler, Uygulama Esaslarında belirtilen koşullar çerçevesinde tahsil edilir. Söz konusu tedbir ve yaptırımlar Bankamızın ‘Türk Eximbank Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. Uluslararası Ticari İşlemlerde Kamu Görevlilerine Rüşvet Verilmesinin Önlenmesine İlişkin Uygulama Esaslarında düzenlenmektedir.
Türk Eximbank Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. Uluslararası Ticari İşlemlerde Kamu Görevlilerine Rüşvet Verilmesinin Önlenmesine İlişkin Uygulama Esasları ve Eki Taahhütname: